OPEN Foundation

OPEN Foundation

Entheogens in a religious context: The case of the Santo Daime religious tradition

Abstract

This essay first draws upon the work of William James and others to propose a nonphysicalistic understanding of the relationship between the brain and consciousness in order to articulate a philosophical perspective that can understand entheogenic visionary/mystical experiences as something other than hallucinations. It then focuses on the Santo Daime tradition, a religious movement that began in Brazil in the early part of the twentieth century, to provide an example of the personal and social ramifications of taking an entheogen (ayahuasca) within a disciplined religious context. The essay claims that the Santo Daime is one example of a contemporary mystery school; gives a brief history of the development of this religion; discusses the key theological assumptions of this movement; investigates the important role played by visionary/mystical experiences within this religion; underscores the centrality of healing and spiritual transformation for members of this tradition; and ends with an examination of the crucial significance of spiritual discipline within this entheogenically based religion.

Barnard, G. W. (2014). Entheogens in a religious context: The case of the Santo Daime religious tradition. Zygon: Journal of Religion and Science, 49(3), 666-684. http://dx.doi.org/10.1111/zygo.12109
Link to full text

Here and now: Discovering the sacred with entheogens

Abstract

Renewed research with entheogens (psychedelic substances) has been able to facilitate the occurrence of mystical forms of consciousness in healthy volunteers with a high degree of reliability. This article explores the potential significance of this development for religious scholars, especially those interested in the study of mysticism. The definition of “mystical consciousness” employed in this research is presented and differentiated from visionary/archetypal and other types of alternative mental states. The ways in which entheogens may be employed with skill and maximum safety are discussed. Implications for clarifying confusion in the study of mysticism are considered, along with suggestions for future religious research on this frontier of knowledge.

Richards, W.  A. (2014). Here and now: Discovering the sacred with entheogens. Zygon: Journal of Religion and Science, 49(3), 652-665. http://dx.doi.org/10.1111/zygo.12108
Link to full text

Entheogens, Mysticism, and Neuroscience

Abstract

Entheogens or psychedelic drugs such as lysergic acid diethylamide (LSD) and psilocybin are associated with mystical states of experience. Drug laws currently limit research, but important new work is under way at major biomedical research facilities showing that entheogens reliably occasion mystical experiences and thereby allow research into brain states during these experiences. Are drug-occasioned mystical experiences neurologically the same as more traditional mystical states? Are there phenomenological and theological differences? As this research goes forward and the public becomes more widely aware of its achievements, religious scholars and experts in science and religion will be called upon to interpret the philosophical and theological presuppositions that underpin this research and the significance of the findings that flow from it.

Cole-Turner, R. (2014). Entheogens, Mysticism, and Neuroscience. Zygon: Journal of Religion and Science, 49(3), 642-651. http://dx.doi.org/10.1111/zygo.12110
Link to full text

Determination of muscimol and ibotenic acid in mushrooms of Amanitaceae by capillary electrophoresis.

Abstract

In this study, the CZE method for rapid quantitative and qualitative determination of ibotenic acid and muscimol in Amanita mushrooms naturally grown in Poland was developed. The investigations included the species of A. muscaria, A. pantherina, and A. citrina, collected in southern region of Poland. The studied hallucinogenic compounds were effectively extracted with a mixture of methanol and 1 mM sodium phosphate buffer at pH 3 (1:1 v/v) using ultrasound-assisted procedure. The obtained extracts were separated and determined by CZE utilizing a 25 mM sodium phosphate running buffer adjusted to pH 3 with 5% content of acetonitrile v/v. The calibration curves for both analytes were linear in the range of 2.5-7000 μg/mL. The intraday and interday variations of quantitative data were 1.0 and 2.5% RSD, respectively. The recovery values of analyzed compounds were over 87%. The identities of ibotenic acid and muscimol were confirmed by UV spectra, migration time, and measurements after addition of external standard.

Poliwoda, A., Zielińska, K., Halama, M., & Wieczorek, P. P. (2014). Determination of muscimol and ibotenic acid in mushrooms of Amanitaceae by capillary electrophoresis. Electrophoresis, 35(18), 2593-2599. https://dx.doi.org/10.1002/elps.201400104

Link to full text

Iboga-Type Alkaloids from Ervatamia officinalis

Abstract

Seven new iboga-type alkaloids, ervaoffines A–D (14), (7S)-3-oxoibogaine hydroxyindolenine (5), ibogaine-5,6-dione (6), and 19-epi-5-oxovoacristine (7), and 10 known alkaloids were isolated from Ervatamia officinalis. The absolute configurations of 17 were determined through X-ray diffraction and electronic circular dichroism (ECD) analyses. Ervaoffines A and B represent the first iboga-type pseudoindoxyl alkaloids in which the C-2 spiro carbon configuration is opposite to that of other members of this class, such as iboluteine (8). The relationship between the absolute configuration of the spiro carbons and the Cotton effect in the ECD spectrum is established for the first time for iboga-type pseudoindoxyl and oxindole alkaloids. Additionally, a plausible biogenetic pathway for these alkaloids is proposed.

Tang, B. Q., Wang, W. J., Huang, X. J., Li, G. Q., Wang, L., Jiang, R. W., … & Ye, W. C. (2014). Iboga-Type Alkaloids from Ervatamia officinalis. Journal of natural products, 77(8), 1839-1846. https://dx.doi.org/10.1021/np500240b
Link to full text

Does the Nervous System Have an Intrinsic Archaic Language? Entoptic Images and Phosphenes

Abstract

Psychoactive plants have been consumed by many cultures, cults and groups during religious rituals and ceremonies for centuries and they have been influential on the eruption of the many images, secret and religious symbols, esoteric geometrical shapes, archetypes, religious figures, philosophy of religions since the dawn of Homo sapiens. Some of the psychoactive plants used for religious purposes were; narcotic analgesics (opium), THC (cannabis), psilocybin (magic mushrooms), mescaline (peyote), ibogaine (Tabernanthe iboga), DMT (Ayahuasca and phalaris species), peganum harmala, bufotenin, muscimol (Amanita muscaria), Thujone (Absinthe, Arthemisia absinthium), ephedra, mandragora, star lotus, salvia divinorum etc. An important property of these natural chemicals is to induce the human psyche to perceive some optical forms and shapes, which are existent in the subconscious and collective unconsciousness, and which emerge during some certain trance states and ASCs. Some of these simple geometric forms are called entoptic images and phosphenes. Entopic images and phosphenes have been found in various cultural art work and the drawings of cave walls, which were formed during the shamanic religious rituals since the Neolithic times. Also entoptic images exist in many folkloric, traditional and cultures geometrical shapes. Long before the creation of languages, visual perception and information was the only source for the mankind to perceive outer world, as it is the only one in the primate world. This article reviews the possibility of an ancient forgotten visual sign and symbol language, which is genetically existent in the human brain and that, emerges out during ASCs, trance states and the consciousness altered by the psychoactive plants. The basics of this geometrical sign and symbol language may have generated the formation of some archetypal symbols and concepts, which are yet to be discovered. Near to this, emerging of many attributes of the sub-or-un-consciousness, during those “psychedelic plant journeys” had had a prodigious impact on the formation and creation of many religious “figures, characters, creatures, archetype images” that today exist, not only in the mythology, but also in many religions, as well, such as angels, spirits, Jinns, demons, Satan, mythological creatures, supra-natural creatures, gods, and goddesses. Mystical and religious experiences during the rituals using psychoactive plants may have also helped the archaic ancestral information, coded in the limbic system, to come out onto the consciousness, which may also have helped the evolution of the hominoids and Homo sapiens.

Sayin, H. U. (2014). Does the Nervous System Have an Intrinsic Archaic Language? Entoptic Images and Phosphenes. Neuroquantology, 12(3), 427-445. https://dx.doi.org/10.14704/nq.2014.12.3.756
Link to full text

Psychedelic Research 2.0 – Part 1

After a 20 year study-shutdown on psychedelics, a second wave of interest in the nature and applications of these compounds has engulfed the international research community and rendered a wealth of studies. To help you find your way in the forest of exciting information, this two-part series of articles provides an overview of contemporary (1990 – present) psychedelic research themes. Part 1 will focus on more fundamental research, while part 2 will focus on clinical research.

Part 1: Fundamental psychology

Before getting to the exciting part of this article where we will dive into studies that are done in the psychology field, let’s start with some definitions and explanations. According to the American Psychological Association (APA, 2014), psychology is:

“… the study of the mind and behavior. The discipline embraces all aspects of the human experience — from the functions of the brain to the actions of nations, from child development to care for the aged. In every conceivable setting from scientific research centers to mental healthcare services, “the understanding of behavior” is the enterprise of psychologists.”

For the sake of clearance, conciseness and convenience, the studies with a psychological character will be discussed in two separate articles with a distinction being made between fundamental and clinical research. This first part of the series of psychedelic research themes 2.0 will provide an overview of fundamental research. Fundamental research aims at exposing the general processes that underlie the phenomena of interest and does not necessarily have a direct application. Clinical research tends to be of a more practical nature, since it is primarily aimed at understanding a particular disease or maladjustment and searching for an adequate cure. Though these classes are treated as distinct in this series, please keep in mind that there is a considerable overlap and synergy between the two.

In the fundamental corner, roughly four psychedelic research themes that have been under the microscope for the past twenty years will be distinguished in this article. These concern matters related to cognition, creativity, personality and psychopharmacology.

Cognition

Cognition is a broad term and can be defined in several ways depending on the discipline in which it is used. In neuroscience, cognition is usually considered from the information processing view, explaining human behavior in terms of executive functions. Put simply: there is input (perceptual information), there is output (behavior), and there is something happening in the black box that is known as the brain (executive functions). Cognition usually refers to the total package of processes that is involved in this ongoing cycle of day to day functioning.

Psychedelics exert an acute influence on a variety of these functions, which have been extensively studied with behavioral tasks and neuroimaging techniques. Conclusions about the exact nature of this temporary alteration in cognition have been mixed and even contradictory, which might partially be due to the inconsistency of the study design and substance involved. Amongst others, acute changes in working memory, attention and perception have been described in the literature (for a comprehensive overview, see Passie, Halpern, Stichtenoth, Emrich, & Hintzen, 2008; Bouso, Fábregas, Antonijoan, Rodríguez-Fornells, & Riba, 2013). The fine-tuning of the knowledge that is currently available about the relation between psychedelics and cognitive skills goes hand in hand with increasing information about receptor binding sites, localization of function and brain connectivity.

More standardized study designs seem to be a necessity to learn more about the causes of the inconclusive evidence.

Creativity

From Nevole’s (1947, as cited in Winkler & Csémy, 2014) point of view “…the normal human way of perceiving and thinking, is just one possibility out of many potential possibilities”. He argues that ‘normal’ perception, thoughts and behavior of an individual are the result of socio-cultural learning. The integration of culturally established norms and values might have an evolutionary purpose, but may put constrain on cognitive processes such as creativity.

In psychological literature, creativity is usually defined in terms of divergent thinking: the ability to generate multiple answers to a set problem (Guilford, 1966). Because the psychedelic experience is characterized by an alteration in perception, changes in emotion and expansion of thought and identity (Sessa, 2008), it is not unthinkable that they could provide an aid to ‘think out of the box’.

During the ’50’s and 60’s, the exploration of creative problem solving under the influence of psychedelic agents was a popular research topic. An interesting article was published by Harman, McKim, Mogar, Fadiman, and Stolaroff (1966) in which the results of an experimental study with LSD were described in a group of men which occupation required creative problem-solving ability. The study consists of objective measures of the effects of LSD on problem solving ability, and subjective ratings of the ability to approach a pre-specified, work-related problem. The latter being one of the strengths of the study, since it permits the participant to consider options in a meaningful context. Some of the mutually agreed on subjective effects of the psychedelic compound seem to correspond to ideas about facilitative conditions under which creativity arises, such as low inhibition and anxiety, the capacity to structure problems in a larger context and high fluency and flexibility of ideation. This article may be considered classic in the psychedelic/creativity domain.

Surprisingly, contemporary research on this exciting topic is scarce, perhaps due to the lack of understanding of the concept of creativity itself, or the methodological challenge to measure it. Results from recent studies that were done with ayahuasca (Frecska, Móré, Vargha, & Luna, 2012) and cannabis (Jones, Blagrove, & Parrott, 2009) suggest the ability of users of psychedelics to produce more original ideas than non-users. It has to be noted here that these are not measures that were taken under the acute intoxication of the substances, but as a comparison between groups that were sober at the time of measurement.

There is a strong need for more studies with intelligent experimental designs in order to understand the source of creativity. The field doesn’t seem to have made full use of the modern imaging techniques, such as electro-encephalography (EEG), functional magnetic resonance imaging (fMRI) and diffusion tensor imaging (DTI) to explore the interaction of acute psychoactive chemistry and creative thinking. Opportunities are waiting here…

Personality

In exploring the interaction between psychedelics and personality, most research follows the nature/nurture discussion of stable versus unstable personality traits. According to Cloninger, Svrakic, & Przybeck (1993) personality can be thought of as a dynamic process between two types of traits. Temperament refers to the more stable, genetically determined set of traits, whereas character can be considered the fine-tuning of personality due to socio-cultural factors.

Evidence in the psychedelic research field suggests that differences exist between users and non-users in both personality domains (Bouso et al., 2012; Grob et al., 1996; Móró, Simon, Bárd, & Rácz, 2011), but this doesn’t answer the question of causality: Are people with a certain set of personality traits more likely to start experimenting with psychedelics, or is there a possibility that these substances can account for shaping personality?

Two recent studies found evidence that certain dimensions of personality which are regarded as stable traits were altered after exposure to ayahuasca (Barbosa, Cazorla, Giglio, & Strassman, 2009) and psilocybin (MacLean, Johnson, & Griffiths, 2011). In the ayahuasca study, differences in the personality aspects reward dependence and harm avoidance were found after repeated exposure to the beverage. A single session of psilocybin seemed to be sufficient to cause a change in the openness to experience dimension.

The results are tentative, but promising: for persons dealing with personality disorders psychedelics might be considered valuable tools. More research on this topic would certainly be encouraged.

Psychopharmacology

Psychopharmacology can be defined as “the study of drugs that affect the brain” (Stahl, 2008). This definition exposes that the psychopharmacologist engages himself in matters related to ‘drugs’, the ‘brain’ and their interaction.

Before diving into contemporary research within this field, it is worth mentioning two pieces of work that are written by Alexander Shulgin (1925 – 2014) – one of the most influential scientists in this field – and his wife Ann Shulgin; PIKHAL, A Chemical Love Story (1991) and TIKHAL, The Continuation (1997). Besides a fictionalized autobiography of these key figures of psychedelic research and a detailed description of over 200 compounds, the books also contain lively and informative subjective research reports from the group of friends in which the substances were ‘tested’. Together, the books cover a wide array of research issues, biochemical information, personal experience and spiritual considerations related to psychedelics.

Back to the 21st century then, in which questions like ‘How do psychedelics manifest itself in the human brain?’ and ‘How does this interaction alter perception and behavior?’ keep persisting. Recent studies have been done to examine the neurobiological mechanisms of ketamine (Hahn et al., 2014), salvia (Johnson, MacLean, Reissig, Prisinzano, & Griffiths, 2011), psilocybin (Muthukumaraswamy et al., 2013) and ayahuasca (dos Santos et al., 2011; Riba et al., 2003; Riba, McIlhenny, Valle, Bouso, & Barker, 2012). Data from substance-by-substance research has led to more holistic neuroscientific theories such as the entropic brain hypothesis, in which a division between two types of consciousness (primary and secondary) is proposed as a way to explain phenomena that can’t be accounted for by a neuroscienfitic perspective on its own (Carhart-Harris et al., 2014).

As substance-by-substance research can provide a stepping stone for theories about human behavior, so can fundamental research complement the understanding of clinical expression. The extensive research that has been done on the role and functioning of the amygdala for example, supports and complements explanations about the effectiveness of antidepressant drugs that are used in the treatment of anxiety and mood related complaints (Crupi, Marino & Cuzzocrea, 2011).

Want to know what this has to do with psychedelics? That, and more will be discussed in the second part of this series: Clinical Research.


 
References
American Psychology Association. About APA and about psychology. How does the APA define “psychology”? Consulted on July 14, 2014 via http://www.apa.org/support/about/apa/psychology.aspx#answer
Barbosa, P. C., Cazorla, I. M., Giglio, J. S., & Strassman, R. (2009). A six-month prospective evaluation of personality traits, psychiatric symptoms and quality of life in ayahuasca-naive subjects. J Psychoactive Drugs, 41, 205–212. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Retrieve&db=PubMed&dopt=Citation&list_uids=19999673
Bouso, J. C., Fábregas, J. M., Antonijoan, R. M., Rodríguez-Fornells, A., & Riba, J. (2013). Acute effects of ayahuasca on neuropsychological performance: differences in executive function between experienced and occasional users. Psychopharmacology, 230(3), 415–24. doi:10.1007/s00213-013-3167-9
Bouso, J. C., González, D., Fondevila, S., Cutchet, M., Fernández, X., Ribeiro Barbosa, P. C., … Riba, J. (2012). Personality, psychopathology, life attitudes and neuropsychological performance among ritual users of ayahuasca: A longitudinal study. PLoS ONE, 7. doi:10.1371/journal.pone.0042421
Calder, a J., Lawrence, a D., & Young, a W. (2001). Neuropsychology of fear and loathing. Nature Reviews. Neuroscience, 2(5), 352–63. doi:10.1038/35072584
Carhart-Harris, R. L., Leech, R., Hellyer, P. J., Shanahan, M., Feilding, A., Tagliazucchi, E., … Nutt, D. (2014). The entropic brain: a theory of conscious states informed by neuroimaging research with psychedelic drugs. Frontiers in Human Neuroscience, 8(February), 20. doi:10.3389/fnhum.2014.00020
Cloninger, C. R., Svrakic, D. M., & Przybeck, T. R. (1993). A psychobiological model of temperament and character. Archives of General Psychiatry, 50, 975–990. doi:10.1001/archpsyc.1993.01820240059008
Cupri, R., Marino, A., Cuzzocrea, S. (2011). New therapeutic strategy for mood disorders. Current Medicinal Chemistry, 18, 4284-4298. doi: 10.2174/092986711797200417
Dos Santos, R. G., Valle, M., Bouso, J. C., Nomdedéu, J. F., Rodríguez-Espinosa, J., McIlhenny, E. H., … Riba, J. (2011). Autonomic, Neuroendocrine, and Immunological Effects of Ayahuasca. Journal of Clinical Psychopharmacology. doi:10.1097/JCP.0b013e31823607f6
Frecska, E., Móré, C. E., Vargha, A., & Luna, L. E. (2012). Enhancement of Creative Expression and Entoptic Phenomena as After-Effects of Repeated Ayahuasca Ceremonies. Journal of Psychoactive Drugs. doi:10.1080/02791072.2012.703099
Grob, C. S., McKenna, D. J., Callaway, J. C., Brito, G. S., Neves, E. S., G., O., … Boone, K. B. (1996). Human pharmacology of hoasca, a plant hallucinogen used in ritual context in Brazil. The Journal of Nervous and Mental Disease, 184(2), 86–94.
Hahn, A., Höflich, A. S., Winkler, D., Sladky, R., Baldinger, P., Vanicek, T., … Lanzenberger, R. (2014). Acute ketamine infusion alters functional connectivity between dorsal attention and default mode networks, 11(9), 2014.
Harman, W. W., McKim, R. H., Mogar, R. E., Fadiman, J., & Stolaroff, M. J. (1966). Psychedelic Agents in Creative Problem-Solving. A pilot study. Psychological Reports, 19(2), 211–227.
Johnson, M. W., MacLean, K. a, Reissig, C. J., Prisinzano, T. E., & Griffiths, R. R. (2011). Human psychopharmacology and dose-effects of salvinorin A, a kappa opioid agonist hallucinogen present in the plant Salvia divinorum. Drug and Alcohol Dependence, 115(1-2), 150–5. doi:10.1016/j.drugalcdep.2010.11.005
Jones, K. a., Blagrove, M., & Parrott, a. C. (2009). Cannabis and Ecstasy/MDMA: Empirical Measures of Creativity in Recreational Users. Journal of Psychoactive Drugs, 41(4), 323–329. doi:10.1080/02791072.2009.10399769
MacLean, K. A., Johnson, M. W., & Griffiths, R. R. (2011). Mystical experiences occasioned by the hallucinogen psilocybin lead to increases in the personality domain of openness. Journal of Psychopharmacology. doi:10.1177/0269881111420188
Móró, L., Simon, K., Bárd, I., & Rácz, J. (2011). Voice of the Psychonauts: Coping, Life Purpose, and Spirituality in Psychedelic Drug Users. Journal of Psychoactive Drugs. doi:10.1080/02791072.2011.605661
Muthukumaraswamy, S. D., Carhart-Harris, R. L., Moran, R. J., Brookes, M. J., Williams, T. M., Errtizoe, D., … Nutt, D. J. (2013). Broadband cortical desynchronization underlies the human psychedelic state. The Journal of Neuroscience : The Official Journal of the Society for Neuroscience, 33(38), 15171–83. doi:10.1523/JNEUROSCI.2063-13.2013
Passie, T., Halpern, J. H., Stichtenoth, D. O., Emrich, H. M., & Hintzen, A. (2008). The pharmacology of lysergic acid diethylamide: a review. CNS Neuroscience & Therapeutics, 14(4), 295–314. doi:10.1111/j.1755-5949.2008.00059.x
Phelps, E. A., & LeDoux, J. E. (2005). Contributions of the amygdala to emotion processing: from animal models to human behavior. Neuron, 48(2), 175–87. doi:10.1016/j.neuron.2005.09.025
Riba, J., McIlhenny, E. H., Valle, M., Bouso, J. C., & Barker, S. a. (2012). Metabolism and disposition of N,N-dimethyltryptamine and harmala alkaloids after oral administration of ayahuasca. Drug Testing and Analysis, 4, 610–6. doi:10.1002/dta.1344
Riba, J., Valle, M., Urbano, G., Yritia, M., Morte, A., & Barbanoj, M. J. (2003). Human pharmacology of ayahuasca: subjective and cardiovascular effects, monoamine metabolite excretion, and pharmacokinetics. The Journal of pharmacology and experimental therapeutics (Vol. 306, pp. 73–83). doi:10.1124/jpet.103.049882.Britain
Sessa, B. (2008). Is it time to revisit the role of psychedelic drugs in enhancing human creativity? Journal of Psychopharmacology (Oxford, England), 22(8), 821–7. doi:10.1177/0269881108091597
Winkler, P., & Csémy, L. (2014). Self-Experimentations with Psychedelics Among Mental Health Professionals: LSD in the Former Czechoslovakia. Journal of Psychoactive Drugs, 46(1), 11–19. doi:10.1080/02791072.2013.873158

Psychedelisch Onderzoek 2.0 – Deel 1

Nadat er twintig jaar lang vrijwel geen onderzoek was gedaan naar psychedelica, heeft een hernieuwde interesse in de aard en het gebruik van deze middelen sinds de jaren ’90 een rijkdom aan studies opgeleverd. Met deze tweedelige serie artikelen hopen we de lezer een overzichtelijk raamwerk te bieden van hedendaagse (1990 – heden) onderzoeksthema’s. In deel 1 zal er vooral naar meer fundamenteel onderzoek worden gekeken, terwijl in deel 2 de aandacht op klinisch onderzoek zal worden gericht.

Deel1: Fundamentele psychologie

Voor we overstappen op het interessante deel van deze serie waarin wordt uitgeweid over de onderzoeken die de afgelopen jaren zijn uitgevoerd, zullen er eerst een aantal definities en toelichtingen aan bod komen. Volgens de American Psychological Association (APA, 2014) wordt psychologie gedefinieerd als:

“… de studie van de geest en gedrag. Deze tak van wetenschap houdt zich bezig met alle aspecten van de menselijke ervaring – van de functies van het brein tot het gedrag van hele volken, van de ontwikkeling van het kind tot de verzorging van ouderen. In elk denkbare context, van wetenschappelijke onderzoekscentra tot geestelijke gezondheidsinstituten, moeit de psycholoog zich met het begrijpen van gedrag.”

Om de helder- en begrijpelijkheid ten gunste te komen, zullen de onderzoeken met een psychologisch karakter gemakshalve worden opgedeeld in twee aparte artikelen. Een onderscheid wordt gemaakt tussen fundamenteel en klinisch onderzoek. Het eerste deel van deze serie is gewijd aan onderzoeken met een fundamenteel karakter. Met fundamenteel onderzoek wordt getracht verschijnselen te verklaren door de onderliggende mechanismen bloot te leggen. De kennis die wordt opgedaan met dit soort onderzoeken, heeft niet per definitie directe toepassingsmogelijkheden. Klinisch onderzoek heeft daarentegen een meer praktische inslag en is er hoofdzakelijk op gericht om inzicht te krijgen in een ziektebeeld, om vervolgens op zoek te gaan naar een toereikende remedie. Hoewel er in deze serie een onderscheid wordt gemaakt tussen deze twee klassen van onderzoek, bestaat er in de praktijk meestal een overlap en zelfs een synergie tussen de resultaten van beide soorten onderzoek.

De onderzoeken van de afgelopen twintig jaar die onder het kopje ‘fundamenteel’ kunnen worden geschaard zijn in grofweg vier onderzoeksthema’s in te delen: cognitie, creativiteit, persoonlijkheid en psychofarmacologie.

Cognitie

Cognitie is een breed begrip en kan op verschillende manieren gedefinieerd worden, afhankelijk van de discipline waarin het wordt gebruikt. In de neurowetenschap wordt er vooral tegen het begrip aangekeken vanuit de informatieverwerkingstheorie, waarbij menselijk gedrag verklaard wordt in termen van executieve functies. Kort door de bocht betekent dit: er is input (zintuiglijke informatie), er is output (gedrag), en er gebeurt ‘iets’ in de zwarte doos die wordt erkend als het brein (executieve functies). Met het begrip cognitie wordt vaak aan bovengenoemde, alledaagse functies gerefereerd.

Gedragsexperimenten en neuroimaging data wijzen erop dat psychedelica een acute invloed uitoefenen op deze functies. Conclusies over de precieze aard van deze tijdelijke veranderingen in het cognitieve domein lopen uiteen en zijn soms zelfs tegenstrijdig. Een gedeeltelijke verklaring hiervoor valt te vinden in de inconsistentie van de onderzoeksopzetten en het specifieke psychoactieve middel dat werd ingezet. In de literatuur worden acute veranderingen in onder andere het werkgeheugen, aandacht en waarneming beschreven (voor een uitvoerig overzicht, zie Passie, Halpern, Stichtenoth, Emrich, & Hintzen, 2008; Bouso, Fábregas, Antonijoan, Rodríguez-Fornells, & Riba, 2013). De zoektocht naar kennis over de relatie tussen cognitie en psychedelica gaat gepaard met toenemende beschikbaarheid van informatie over bindingsplaatsen van receptoren, lokalisering van functies, en hersenconnectiviteit.

Meer gestandaardiseerde onderzoeksopzetten lijken noodzakelijk om de resultaten van de verschillende onderzoeken te kunnen vergelijken, en om helderheid te scheppen in de wisselende en soms tegenstrijdige bevindingen.

Creativiteit

Een halve eeuw geleden bepleitte Nevole dat ‘…het normale menselijk waarnemen en denken er slechts één uit vele potentiële mogelijkheden is (Nevole, 1947).’ Hij had de opvatting dat de ‘normale’ manier waarop mensen waarnemen, denken en zich gedragen het resultaat is van een sociaal-cultureel leerproces. De integratie van cultureel bepaalde normen en waarden dient zonder meer een evolutionair doel, maar kan ook een hindernis vormen voor bepaalde processen zoals creativiteit.

In de psychologische literatuur wordt creativiteit vaak gedefinieerd in termen van divergent denken: het vermogen om meerdere oplossingen op een vooraf bepaald probleem te genereren (Guilford, 1966). Aangezien de psychedelische ervaring wordt gekenmerkt door veranderingen in perceptie en emoties, en een verbreding van gedachten en identiteit (Sessa, 2008), is het niet ondenkbaar dat psychedelica een waardevol hulpmiddel kunnen zijn om buiten de bestaande kaders te denken.

Tijdens de jaren ’50 en ’60 was er een aanzienlijke belangstelling vanuit de wetenschap om de invloed van psychedelische middelen op het creatief probleemoplossend vermogen nader te onderzoeken. In een interessant artikel van Harman, McKim, Mogar, Fadiman, and Stolaroff (1966) worden de resultaten van een experimentele studie beschreven waarin enkele mannen, waarvan beroepsmatig creatief probleemoplossend vermogen werd vereist, werden uitgenodigd om deel te nemen aan een sessie met LSD. De studie omvat zowel objectieve metingen van de effecten van LSD op het probleemoplossend vermogen, als ook een subjectieve inschatting van de capaciteit van de deelnemer om op een door zichzelf vooraf bepaalde werkgerelateerde probleemstelling te anticiperen. Het laatstgenoemde onderdeel kan worden beschouwd als één van de sterkste eigenschappen van dit onderzoek, omdat het de deelnemers toestond om verschillende opties te overwegen in een betekenisvolle context. Enkele subjectief beschreven effecten van het psychedelische middel komen overeen met ideeën over condities of eigenschappen die het creatieve proces zouden faciliteren, zoals een lage mate van inhibitie of angst, de mogelijkheid om problemen in een grotere context te beschouwen en een hoge mate van flexibiliteit in het mentaal manipuleren van concepten. Dit artikel kan een klassieker worden genoemd binnen het psychedelica/creativiteit domein.

Verrassend genoeg is hedendaags onderzoek in dit domein schaars. Dit valt wellicht te verklaren door een gebrek aan begrip van het construct creativiteit zelf, of door de methodologische uitdaging om het te meten. Resultaten van recente onderzoeken met ayahuasca (Frecska, Móré, Vargha, & Luna, 2012) en cannabis (Jones, Blagrove, & Parrott, 2009) impliceren dat gebruikers van psychedelica een sterker vermogen hebben om originele ideeën te produceren dan niet-gebruikers. Het is hierbij echter wel van belang om te vermelden dat de data in beide onderzoeken werd verzameld terwijl de deelnemers nuchter waren. Hierdoor kunnen er geen conclusies worden getrokken over causaliteit of de acute effecten van het betreffende middel.

Er is daarom een sterke behoefte aan onderzoeken met een doordachte experimentele opzet om de bronnen en manifestatie van creativiteit beter te begrijpen en in kaart te kunnen brengen. Daarnaast lijkt binnen dit veld nog weinig gebruik te zijn gemaakt van moderne beeldvormende technieken, zoals elektro-encefalografie (EEG), functionele kernspintomografie (functional magnetic resonance imaging (fMRI)) en tractografie (diffusion tensor imaging (DTI)) om de interactie tussen de acute psychoactieve effecten en creativiteit te exploreren. Hier wachten dus nog mogelijkheden.

Persoonlijkheid

De zoektocht naar kennis over de interactie tussen psychedelica en persoonlijkheid is grotendeels in lijn met de aanleg-opvoeding (nature-nurture) discussie van stabiele versus onstabiele persoonlijkheidstrekken. Volgens Cloninger, Svrakic, & Przybeck (1993) kan persoonlijkheid worden opgevat als een dynamisch proces tussen twee typen trekken. ‘Temperament’ heeft betrekking op de meer stabiele, genetisch-bepaalde eigenschappen, terwijl ‘karakter’ kan worden gezien als de verfijning van de persoonlijkheid door socio-culturele factoren.

Resultaten uit het psychedelische onderzoeksveld wijzen op verschillen tussen gebruikers en niet-gebruikers in beide domeinen van persoonlijkheid (Bouso et al., 2012; Grob et al., 1996; Móró, Simon, Bárd, & Rácz, 2011), echter kan op basis van deze studies geen uitsluitsel worden gegeven over causaliteit: Zijn mensen met een bepaald persoonlijkheidsprofiel sneller geneigd te gaan experimenteren met psychedelica, óf bestaat de mogelijkheid dat deze middelen een verandering in de persoonlijkheid kunnen bewerkstelligen?

In twee recent uitgevoerde studies is gevonden dat bepaalde dimensies van de persoonlijkheid waarvan wordt aangenomen dat ze tot het stabiele ‘temperament’ domein behoren, zoals de mate waarin iemand sociaal-gericht (reward dependence) en leedvermijdend (harm avoidance; Barbosa, Cazorla, Giglio, & Strassman, 2009) is, of de mate waarin iemand open staat voor nieuwe ervaringen (MacLean, Johnson, & Griffiths, 2011), kunnen veranderen na gebruik van ayahuasca of psilocybine.

Alhoewel dit maar om enkele kleinschalige onderzoeken gaat, doen deze resultaten suggereren dat psychedelica mogelijk potentie zouden kunnen hebben voor de behandeling van persoonlijkheidsstoornissen. Zowel op fundamenteel als klinisch vlak valt hier nog veel te onderzoeken.

Psychofarmacologie

Psychofarmacologie kan gedefinieerd worden als “de studie van drugs die het brein beïnvloeden”. Met deze definitie wordt het vakgebied van de psychofarmacoloog afgebakend door zaken omtrent drugs, het brein en de interactie daartussen.

Voordat het hedendaags onderzoek binnen dit onderzoeksveld aan bod zal komen, zijn twee boeken het vermelden waard die zijn geschreven door Alexander Shulgin (1925 – 2014) – een van de meest invloedrijke wetenschappers op dit gebied – en zijn vrouw Ann Shulgin: PIKHAL, A Chemical Love Story (1991) en TIKHAL, The Continuation (1997). Buiten een gefictionaliseerde autobiografie van deze sleutelfiguren binnen de psychedelische wetenschap en een gedetailleerde beschrijving van meer dan 200 chemische stoffen, zijn er in het boek ook levendige subjectieve onderzoeksverslagen te vinden van personen uit de vriendengroep waarin deze nieuwe formules werden ‘getest’. Tezamen vormen deze boeken een naslagwerk voor een grote variatie aan wetenschap gerelateerde kwesties, biochemische informatie, persoonlijke ervaringen en spirituele overwegingen met betrekking tot psychedelica.

Terug in de 21ste eeuw bestaan binnen de psychofarmacologie nog altijd vragen als: ‘Hoe manifesteren psychedelica zich in het menselijk brein?’ en ‘Op wat voor manier leidt deze interactie tot veranderingen in perceptie en gedag?’. Recentelijk zijn er studies gedaan waarin de neurobiologische mechanismen zijn onderzocht van ketamine (Hahn et al., 2014), salvia (Johnson, MacLean, Reissig, Prisinzano, & Griffiths, 2011), psilocybine (Muthukumaraswamy et al., 2013) en ayahuasca (dos Santos et al., 2011; Riba et al., 2003; Riba, McIlhenny, Valle, Bouso, & Barker, 2012). De data die met dit soort onderzoeken wordt verkregen heeft geleid tot meer holistische theorieën over de werking van het brein. Een voorbeeld hiervan is de entropic brain hypothesis, waarin een splitsing tussen twee typen bewustzijn wordt voorgesteld (primair en secundair) om fenomenen te verklaren die niet verklaard lijken te kunnen worden vanuit een puur neuropsychologisch perspectief (Carhart-Harris et al., 2014).

Zoals het systematisch bestuderen van de effecten van psychoactieve middelen een opstap kan zijn naar een theorie over het menselijk functioneren in het algemeen, zo kunnen de resultaten uit fundamenteel onderzoek ondersteuning bieden bij het begrijpen van klinische symptomen. Een voorbeeld hiervan zijn de bevindingen over de rol en functie van de amygdala, een hersengebied dat deel uitmaakt van het limbische systeem. Door de kennis die er is opgedaan over de rol die deze amandelvormige kern speelt bij emotieregulatie (Phelps & LeDoux, 2005) is dit gebied nu een vaak beoogd doelwit voor farmacologische interventies bij de behandeling van angst- en stemmingsgerelateerde klachten (Crupi, Marino & Cuzzocrea, 2011).

Wil je weten wat dit te maken heeft met psychedelica? Dat, en meer zal ter sprake komen in het tweede deel van deze serie: Klinisch onderzoek.


 
Referenties
American Psychology Association. About APA and about psychology. How does the APA define “psychology”? Consulted on July 14, 2014 via http://www.apa.org/support/about/apa/psychology.aspx#answer
Barbosa, P. C., Cazorla, I. M., Giglio, J. S., & Strassman, R. (2009). A six-month prospective evaluation of personality traits, psychiatric symptoms and quality of life in ayahuasca-naive subjects. J Psychoactive Drugs, 41, 205–212. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Retrieve&db=PubMed&dopt=Citation&list_uids=19999673
Bouso, J. C., Fábregas, J. M., Antonijoan, R. M., Rodríguez-Fornells, A., & Riba, J. (2013). Acute effects of ayahuasca on neuropsychological performance: differences in executive function between experienced and occasional users. Psychopharmacology, 230(3), 415–24. doi:10.1007/s00213-013-3167-9
Bouso, J. C., González, D., Fondevila, S., Cutchet, M., Fernández, X., Ribeiro Barbosa, P. C., … Riba, J. (2012). Personality, psychopathology, life attitudes and neuropsychological performance among ritual users of ayahuasca: A longitudinal study. PLoS ONE, 7. doi:10.1371/journal.pone.0042421
Calder, a J., Lawrence, a D., & Young, a W. (2001). Neuropsychology of fear and loathing. Nature Reviews. Neuroscience, 2(5), 352–63. doi:10.1038/35072584
Carhart-Harris, R. L., Leech, R., Hellyer, P. J., Shanahan, M., Feilding, A., Tagliazucchi, E., … Nutt, D. (2014). The entropic brain: a theory of conscious states informed by neuroimaging research with psychedelic drugs. Frontiers in Human Neuroscience, 8(February), 20. doi:10.3389/fnhum.2014.00020
Cloninger, C. R., Svrakic, D. M., & Przybeck, T. R. (1993). A psychobiological model of temperament and character. Archives of General Psychiatry, 50, 975–990. doi:10.1001/archpsyc.1993.01820240059008
Cupri, R., Marino, A., Cuzzocrea, S. (2011). New therapeutic strategy for mood disorders. Current Medicinal Chemistry, 18, 4284-4298. doi: 10.2174/092986711797200417
Dos Santos, R. G., Valle, M., Bouso, J. C., Nomdedéu, J. F., Rodríguez-Espinosa, J., McIlhenny, E. H., … Riba, J. (2011). Autonomic, Neuroendocrine, and Immunological Effects of Ayahuasca. Journal of Clinical Psychopharmacology. doi:10.1097/JCP.0b013e31823607f6
Frecska, E., Móré, C. E., Vargha, A., & Luna, L. E. (2012). Enhancement of Creative Expression and Entoptic Phenomena as After-Effects of Repeated Ayahuasca Ceremonies. Journal of Psychoactive Drugs. doi:10.1080/02791072.2012.703099
Grob, C. S., McKenna, D. J., Callaway, J. C., Brito, G. S., Neves, E. S., G., O., … Boone, K. B. (1996). Human pharmacology of hoasca, a plant hallucinogen used in ritual context in Brazil. The Journal of Nervous and Mental Disease, 184(2), 86–94.
Hahn, A., Höflich, A. S., Winkler, D., Sladky, R., Baldinger, P., Vanicek, T., … Lanzenberger, R. (2014). Acute ketamine infusion alters functional connectivity between dorsal attention and default mode networks, 11(9), 2014.
Harman, W. W., McKim, R. H., Mogar, R. E., Fadiman, J., & Stolaroff, M. J. (1966). Psychedelic Agents in Creative Problem-Solving. A pilot study. Psychological Reports, 19(2), 211–227.
Johnson, M. W., MacLean, K. a, Reissig, C. J., Prisinzano, T. E., & Griffiths, R. R. (2011). Human psychopharmacology and dose-effects of salvinorin A, a kappa opioid agonist hallucinogen present in the plant Salvia divinorum. Drug and Alcohol Dependence, 115(1-2), 150–5. doi:10.1016/j.drugalcdep.2010.11.005
Jones, K. a., Blagrove, M., & Parrott, a. C. (2009). Cannabis and Ecstasy/MDMA: Empirical Measures of Creativity in Recreational Users. Journal of Psychoactive Drugs, 41(4), 323–329. doi:10.1080/02791072.2009.10399769
MacLean, K. A., Johnson, M. W., & Griffiths, R. R. (2011). Mystical experiences occasioned by the hallucinogen psilocybin lead to increases in the personality domain of openness. Journal of Psychopharmacology. doi:10.1177/0269881111420188
Móró, L., Simon, K., Bárd, I., & Rácz, J. (2011). Voice of the Psychonauts: Coping, Life Purpose, and Spirituality in Psychedelic Drug Users. Journal of Psychoactive Drugs. doi:10.1080/02791072.2011.605661
Muthukumaraswamy, S. D., Carhart-Harris, R. L., Moran, R. J., Brookes, M. J., Williams, T. M., Errtizoe, D., … Nutt, D. J. (2013). Broadband cortical desynchronization underlies the human psychedelic state. The Journal of Neuroscience : The Official Journal of the Society for Neuroscience, 33(38), 15171–83. doi:10.1523/JNEUROSCI.2063-13.2013
Passie, T., Halpern, J. H., Stichtenoth, D. O., Emrich, H. M., & Hintzen, A. (2008). The pharmacology of lysergic acid diethylamide: a review. CNS Neuroscience & Therapeutics, 14(4), 295–314. doi:10.1111/j.1755-5949.2008.00059.x
Phelps, E. A., & LeDoux, J. E. (2005). Contributions of the amygdala to emotion processing: from animal models to human behavior. Neuron, 48(2), 175–87. doi:10.1016/j.neuron.2005.09.025
Riba, J., McIlhenny, E. H., Valle, M., Bouso, J. C., & Barker, S. a. (2012). Metabolism and disposition of N,N-dimethyltryptamine and harmala alkaloids after oral administration of ayahuasca. Drug Testing and Analysis, 4, 610–6. doi:10.1002/dta.1344
Riba, J., Valle, M., Urbano, G., Yritia, M., Morte, A., & Barbanoj, M. J. (2003). Human pharmacology of ayahuasca: subjective and cardiovascular effects, monoamine metabolite excretion, and pharmacokinetics. The Journal of pharmacology and experimental therapeutics (Vol. 306, pp. 73–83). doi:10.1124/jpet.103.049882.Britain
Sessa, B. (2008). Is it time to revisit the role of psychedelic drugs in enhancing human creativity? Journal of Psychopharmacology (Oxford, England), 22(8), 821–7. doi:10.1177/0269881108091597
Winkler, P., & Csémy, L. (2014). Self-Experimentations with Psychedelics Among Mental Health Professionals: LSD in the Former Czechoslovakia. Journal of Psychoactive Drugs, 46(1), 11–19. doi:10.1080/02791072.2013.873158

De Therapeutische Potentie van Salvinorin A

Salvia divinorum is een overjarig kruid dat gevonden wordt in de Sierra Mazatec regio van Mexico. Het is door de geschiedenis heen veel gebruikt als psychedelicum voor devinatie en is op grote schaal beschikbaar geworden vanaf het midden van de jaren 90, vooral als een te roken kruid. Jean Basset Johnson documenteerde het voor het eerst in 1939. R. Gordon Wasson, beter bekend om zijn ‘ontdekking’ van de psilocybine paddenstoel, ging verder met het documenteren van het Salvia divinorum kruid en bevestigde door op zichzelf te experimenteren de psychoactiviteit. Hij publiceerde hierover in Botanical Museum Leaflets in 1962. Salvia divinorum bleef een obscuur psychedelicum tot aan het midden van de jaren 90. Daniel Siebert, in die tijd nog een onbekende onafhankelijke onderzoeker, begon toen uitgebreid te experimenteren en de resultaten hiervan te documenteren en te publiceren. De ervaring die Salvia divinorum teweeg brengt is moeilijk te beschrijven, en in vergelijking met andere psychedelica lijken de effecten, zowel tussen mensen als tussen sessies, nog sterker te variëren.

Het molecuul, of specifieker; ‘neoclerodane diterpenoïde’ (niet verwarren met ‘alkaloïde’, dat altijd een stikstofatoom bevat), achter de indrukwekkende effecten van Salvia divinorum is het extreem potente Salvinorin A. “In essentie is het inactief wanneer het oraal ingenomen wordt”, zegt Valdés in ‘Salvia divinorum and the unique diterpene hallucinogen, Salvinorin A’ (1994), maar de stof is effectief in doseringen van 200 tot 500 mcg wanneer het verbrand wordt. Dit maakt Salvinorin A de eerst gedocumenteerde diterpene hallucinogeen en de meest potente natuurlijk voorkomende hallucinogeen dat tot dusver is geïsoleerd”. “Salvinorin A”, zegt Siebert in ‘Salvia divinorum and Salvinorin A: new pharmacological findings’ (1994), “brengt effecten voort die subjectief gezien identiek zijn aan de ervaring van het innemen van het hele kruid. Salvinorin A wordt snel gedeactiveerd door het maag-darmstelsel, dus alternatieve absorptie routes zullen gebruikt moeten worden om de activiteit te bewaren”.

Salvinorin A heeft veel interessante eigenschappen, maar recentelijk heeft het de interesse gewekt van veel onderzoekers omdat het werkt als een ‘kappa-opioïde receptor agonist’ (Roth, 2002). Het is de eerste ‘niet alkaloïde’ stof die zich richt op deze receptor. De κ-opioïde receptor is één van vier gerelateerde receptoren waaraan opiumachtige stoffen zich in de hersenen binden, en is verantwoordelijk voor het mediëren van de effecten van deze stoffen. De effecten omvatten het veranderen van de pijnperceptie, motorische controle en de gemoedstoestand. Wang et al. (2013) demonstreerden dat het “toedienen van Salvinorin A na hypoxia/ischemia (HO) de cerebrale autoregulatie via de k-opioïde receptor route bewaakt”, waarmee er eventueel een nieuwe mogelijkheid wordt geboden voor de preventie van prenatale cerebrale HO. Fichna et al. (2012) onderzochten de effecten van Salvinorin A (dagelijkse intraperiotoneale injecties) op acute pijn, oedeem en formaline geïnduceerde langdurige pijn bij muizen. De onderzoekers concludeerden dat Salvinorin A pijnstillende en ontstekingsremmende effecten teweegbrengt.

Recentelijk is Salvinorin A gebruikt in onderzoek naar de relatie tussen de claustrum (een dun vel van neuronen die in het midden van de hersenen aan de neocortex vastzitten) en het menselijke bewustzijn. Stiefel et al. (2014) suggereren dat “de bewustzijnsveranderende effecten van Salvia divinorum/Salvinorin A toegeschreven kunnen worden aan een κ-opioïde receptor gemediërde inhibitie van in het bijzonder de claustrum en, daarnaast, de diepe lagen van de cortex, voornamelijk in de prefrontale gebieden”. Deze bevindingen doen hen geloven dat de werking van Salvinorin A misschien nieuw bewijs kan zijn voor de ‘Crick en Koch theorie’ (1990) die stelt dat de claustrum de “geleider van het bewustzijn” is, niet veel anders dan filosoof René Descartes suggereerde over de pijnappelklier.

Dr. Karl Hanes, onderzoeker bij het ‘Cognitive-Behavioural Treatment Centre’ in Melbourne Australië, rapporteerde over Mevr. G, een behandelresistente patiënt met een depressieve stoornis die door het gebruik van Salvia haar symptomen had leren onderdrukken (2001). “Tijdens een ‘follow-up’ consultatie, zeven maanden na het beëindigen van cognitieve gedragstherapie, zegt Hanes, “claimde Mevr. G dat ze een verlichting van haar depressieve symptomen gevonden had door het gebruik van Salvia divinorum. Een ‘HAM-D score van 2 bevestigde de remissie van haar depressieve symptomen”. Mevr. G beweert dat ze de antidepressieve effecten per ongeluk had ontdekt tijdens het roken van het kruid, en dat ze pas later de methode van orale consumptie voor zichzelf had ontwikkeld. Deze orale methode veroorzaakte effecten die aanhielden, ook nadat Mevr. G gestopt was met het gebruik van Salvia (Hanes, 2001). Voorbereidend onderzoek (diermodellen) lijkt Mevr. G haar ervaring te bevestigen en suggereert dat Salvinorin A eventueel een therapeutische rol kan gaan spelen bij de behandeling van depressie.

Carlezon et al. (2006) vonden dat Salvinorin A “de extracellulaire concentraties van dopamine verlaagt in de nucleus accumbens, een cruciaal component van het beloningsysteem in de hersenen, zonder de extracellulaire concentraties van serotonine (5-HT) te beïnvloeden”. Butelman et al. (2004) lieten zien dat “het natuurlijk voorkomende hallucinogeen Salvinorin A discriminatoire stimulus effecten produceert vergelijkbaar met die van een hoog rendement κ-agonist in niet-menselijke primaten” (resusapen). Veel onderzoek naar Salvinorin A is specifiek gericht op Salvinorin A’s antiverslavende effecten. Het activeren van kappa-opioïde receptoren (KORs of KOPrs) produceert antiverslavende effecten door het reguleren van de dopamine niveaus in de hersenen (Kivel et al., 2014). De κ-opioïde receptor kan wellicht een natuurlijk controlemechanisme tegen verslaving zijn, en hierdoor kunnen stoffen die als agonisten fungeren en de receptor activeren een therapeutische functie krijgen in de behandeling van verslaving. “Activering van KORs”, zegt Tomasiewicz (2008), “reduceert de beloninggerelateerde effecten van cocaïne. Voor zover dat cocaïne geïnduceerde gedragsstimulatie in knaagdieren een model kan vormen voor aspecten van een verbeterde gemoedstoestand bij mensen, suggereren deze bevindingen dat KOR agonisten de symptomen, gekarakteriseerd door verhoogde motivatie en hyperfunctie van het beloningssysteem in de hersenen (zoals manie en stimulantia intoxicatie) kunnen verminderen”. Dit zijn uiteraard hele interessante effecten. “De ontwikkeling van KOPr-selectieve middelen met verbeterde karakteristieken”, zegt Carlezon (2009), “zal preklinische en klinische studies faciliteren die ontworpen zijn om de mogelijkheid te evalueren dat KOPrs een potentieel doel voor nieuwe medicatie zou kunnen worden”.

“Helaas”, zegt Kivel (2014), “hebben klassieke kappa-opioïde agonisten ongewenste bijwerkingen zoals verdoving, aversie, en depressie, wat grenzen stelt aan de mogelijke klinische toepassingen”. Acute activatie van kappa-opioïde receptoren zorgt voor ‘anticocaïne-achtige’ effecten, maar omdat ze aanzienlijke bijwerkingen hebben is de klinische waarde beperkt onderzocht gebleven (Simonson, 2014). Salvinorin lijkt dit probleem te ontwijken. “Salvinorin A en semisynthetische analogen”, zegt Simonson (2014), “laten potente KOPr agonistische activiteit zien en induceren daarnaast een unieke respons met vergelijkbare anticocaïne-achtige effecten, maar met een heel ander bijwerkingenprofiel”. Salvinorin A behoudt de antiverslavende eigenschappen van traditionele kappa-opioïde receptor agonisten met een opmerkelijke reductie van bijwerkingen. Echter zijn er nog vele obstakels tot een werkbare therapeutische toepassing. Een groot probleem is bijvoorbeeld Salvinorin A’s snelle metabolisme in het menselijk lichaam. Vanwege de korte werkingsduur is Salvinorin A op dit moment nog geen goede kandidaat voor klinische ontwikkeling. Onderzoekers zijn Salvinorin’s farmacokinetica aan het veranderen zodat nieuwe kappa-opioïde agonisten ontwikkeld kunnen worden gebaseerd op de structuur van Salvinorin A, maar met de gewenste werkingsduur. “Hoewel de werkzaamheden op dit gebied nog in volle gang zijn”, zegt Kivel (2014), “zijn er een aantal analogen met verbeterde farmacokinetische profielen ontwikkeld die ook antiverslavende effecten laten zien”. Deze analogen zullen op een gegeven moment de gezochte eigenschappen voor klinische toepassingen gaan bezitten.

Het is, gezien de recente aandacht voor psychedelica en nieuwe therapeutische toepassingen, niet vreemd dat nu ook Salvia divinorum bestudeerd wordt. Salvia zorgt voor een krachtige psychedelische ervaring en heeft unieke neurochemische effecten waarvan een antiverslavende werking uit lijkt te gaan. Het is daarom absoluut een stof die het onderzoeken waard is.


 
Referenties
Butelman, E. R., Harris, T. J., & Kreek, M. J. (2004). The plant-derived hallucinogen, salvinorin A, produces κ-opioid agonist-like discriminative effects in rhesus monkeys. Psychopharmacology, 172(2), 220-224.
Carlezon, W. A., Béguin, C., DiNieri, J. A., Baumann, M. H., Richards, M. R., Todtenkopf, M. S., … & Cohen, B. M. (2006). Depressive-like effects of the κ-opioid receptor agonist salvinorin A on behavior and neurochemistry in rats. Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics, 316(1), 440-447.
Carlezon, W. A., Béguin, C., Knoll, A. T., & Cohen, B. M. (2009). Kappa-opioid ligands in the study and treatment of mood disorders. Pharmacology & therapeutics, 123(3), 334-343.
Crick, F. & Koch, C. (1990) Towards a neurobiological theory of consciousness. Seminars in the Neurosciences, 2, 263-275.
Fichna, J., Dicay, M., Lewellyn, K., Janecka, A., Zjawiony, J. K., MacNaughton, W. K., & Storr, M. A. (2012). Salvinorin A has antiinflammatory and antinociceptive effects in experimental models of colitis in mice mediated by KOR and CB1 receptors. Inflammatory bowel diseases, 18(6), 1137-1145.
Hanes, K. R. (2001). Antidepressant effects of the herb Salvia divinorum. Journal of Clinical Psychopharmacology, 21, 634-635.
Johnson, J. B. (1939). The Elements of Mazatec Witchcraft. Ethnological Studies, 9.
Kivell, B. M., Ewald, A. W., & Prisinzano, T. E. (2013). Salvinorin a analogs and other kappa-opioid receptor compounds as treatments for cocaine abuse. Advances in pharmacology (San Diego, Calif.), 69, 481-511.
Roth, B. L., Baner, K., Westkaemper, R., Siebert, D., Rice, K. C., Steinberg, S., … & Rothman, R. B. (2002). Salvinorin A: a potent naturally occurring nonnitrogenous κ opioid selective agonist. Proceedings of the National Academy of Sciences, 99(18), 11934-11939.
Siebert, D. J. (1994). Salvia divinorum and salvinorin A: new pharmacologic findings. Journal of ethnopharmacology, 43(1), 53-56.
Simonson, B., Morani, A. S., Ewald, A. W. M., Walker, L., Kumar, N., Simpson, D., … & Kivell, B. M. (2014). Pharmacology and anti‐addiction effects of the novel kappa opioid receptor agonist Mesyl Sal B, a potent and long‐acting analogue of salvinorin A. British journal of pharmacology.
Stiefel K, M., Merrifield A., Holcombe A. (2014). The claustrum’s proposed role in consciousness is supported by the effect and target localization of Salvia Divinorum. Frontiers in Integrative Neuroscience. 8(20). doi:10.3389/fnint.2014.00020
Tomasiewicz, H. C., Todtenkopf, M. S., Chartoff, E. H., Cohen, B. M., & Carlezon Jr, W. A. (2008). The kappa-opioid agonist U69, 593 blocks cocaine-induced enhancement of brain stimulation reward. Biological psychiatry, 64(11), 982-988.
Valdés, L. J. (1994). Salvia divinorum and the unique diterpene hallucinogen, Salvinorin (divinorin) A. Journal of psychoactive drugs, 26(3), 277-283.
Wang Z., Ma N., Riley J., Armstead WM., Liu R (2013). Autoregulation Preservation by Salvinorin A After Brain Hypoxia/Ischemia and Reperfusion in Piglet Model. Trans Periop & Pain Med. doi:10.4000/2330-4871.1000001
Wasson, R. G. (1962). A new Mexican psychotropic drug from the mint family. Botanical Museum Leaflets, Harvard University, 77-84.

The Therapeutic Potentials of Salvinorin A

Salvia divinorum is a sprawling perennial herb found in the Sierra Mazatec region of Mexico. It has a history of use as a divinatory psychedelic, and has been widely available since the mid 1990s primarily as a smoked herb. Jean Basset Johnson was the first to document its use in 1939. R. Gordon Wasson, better known for his ‘discovery’ of the psilocybin mushroom, continued to document the Salvia divinorum herb and eventually confirmed its psychoactivity on himself in ‘A new Mexican psychotropic drug from the mint family’ published in Botanical Museum Leaflets (1962). Salvia divinorum remained an obscure psychedelic until the mid 1990s when Daniel Siebert, a then still unknown independent researcher, began self experimentation and documented its effects extensively. The Salvia divinorum experience is rather elusive, that is to say its effects seem to vary even more tremendously then other psychedelics, both between people and across sessions.

The molecule, or more specifically; ‘neoclerodane diterpenoid’ (not to be confused with ‘alkaloid’, which always contains a nitrogen atom), behind the dramatic effects of Salvia divinorum is the extremely potent Salvinorin A. “Essentially inactive if taken orally”, says Valdés in ‘Salvia divinorum and the unique diterpene hallucinogen, Salvinorin A’ (1994), “the compound is effective in doses of 200 to 500 mcg when smoked”. This makes Salvinorin A the first documented diterpene hallucinogen and the most potent naturally occurring hallucinogen thus far isolated”. “Salvinorin A”, says Siebert in ‘Salvia divinorum and Salvinorin A: new pharmacological findings’ (1994), “produces effects which are subjectively identical to those experienced when the whole herb is ingested. Salvinorin A is effectively deactivated by the gastrointestinal system, so alternative routes of absorption must be used to maintain its activity”.

This compound is interesting for many reasons, but recently it has come to the attention of researchers because it acts as a kappa opioid receptor agonist (Roth, 2002). It is the first known compound acting on this receptor that is not an alkaloid. The κ-opioid receptor is a protein and is one of four related receptors that bind opium-like compounds in the brain and are responsible for mediating the effects of these compounds. These effects include altering the perception of pain, motor control, and mood. Wang et al. (2013) demonstrated that “administration of Salvinorin A after hypoxia/ischemia preserves cerebral autoregulation via the κ-opioid receptor pathway”, ultimately presenting a novel opportunity for the prevention of prenatal cerebral hypoxia/ischemia. Fichna et al. (2012) investigated the effect of Salvinorin A (administered intraperitoneally once a day) on acute pain, oedema and formalin-induced persistent pain in mice. The researchers concluded that Salvinorin A exerts analgesic actions and also shows moderate anti-inflammatory effects.

More recently Salvinorin A was used to research the relationship between the claustrum (a sheet of neurons which is attached to the neocortex in the center of the brain) and consciousness. Stiefel et al. (2014) suggests that “the consciousness-altering effects of S. divinorum/salvinorin A are due to a κ-opioid receptor mediated inhibition of primarily the claustrum and, additionally, the deep layers of the cortex, mainly in prefrontal areas”. This finding leads them to believe that Salvinorin A might be new evidence in favour of the ‘Crick and Koch theory’ (1990) which claims that the claustrum is the “conductor of consciousness”, not unlike the philosopher René Descartes claimed for the pineal gland.

Dr. Karl Hanes, researcher at the ‘Cognitive-Behavioural Treatment Centre’ in Melbourne Australia, reported on a treatment-resistant depressed patient (Ms. G) under his care and the management of her symptoms of depression through Salvia (2001). “During a review consultation some seven months after discontinuing cognitive-behavioural therapy”, says Hanes, “Ms. G claimed to have found relief from her symptoms of depression with use of the herb Salvia divinorum. A HAM-D score of 2 confirmed remission of her symptoms of depression at this time. Ms. G claims that she discovered its antidepressant effects accidentally after smoking the herb and had later developed a method of oral consumption which she claimed maintained its antidepressant effects even after she abstained from using it for up to a week”. Preliminary research (animal models) asserts Ms. G’s case and shows that Salvinorin A might become a therapeutic agent in the treatment of depression.

Carlezon et al. (2006) found that Salvinorin A “decreased extracellular concentrations of dopamine within the nucleus accumbens, a critical component of brain reward circuitry, without affecting extracellular concentrations of serotonin (5-HT)”. Butelman et al. (2004) showed that “the naturally occurring hallucinogen Salvinorin A produces discriminative stimulus effects similar to those of a high efficacy κ-agonist in non-human primates” (rhesus monkeys). Much research is done in the field of addiction and focuses primarily on Salvinorin A’s supposed anti-addictive effects. Activating the kappa-opioid receptors (KORs or KOPrs) produces anti-addictive effects by regulating dopamine levels in the brain (Kivel et al., 2014). The κ-opioid receptor may provide a natural addiction control mechanism, and therefore, drugs that act as agonists and increase activation of this receptor may have therapeutic potential in the treatment of addiction. “Activation of KORs”, says Tomasiewicz (2008), “reduces the reward-related effects of cocaine. Inasmuch as cocaine-induced behavioral stimulation in rodents may model key aspects of enhanced mood in humans, these findings raise the possibility that KOR agonists might ameliorate symptoms of conditions characterized by increased motivation and hyperfunction of brain reward systems, such as mania and stimulant intoxication”. These are obviously very exciting effects. “The development of KOPr-selective agents with improved drug-like characteristics” says Carlezon (2009), “would facilitate preclinical and clinical studies designed to evaluate the possibility that KOPrs are a feasible target for new medications”.

“Unfortunately”, says Kivel (2014), “classic kappa-opioid agonists have undesired side effects such as sedation, aversion, and depression, which restrict their clinical use”. Acute activation of kappa opioid receptors produces ‘anti-cocaine’ like effects, but because of considerate adverse effects their clinical use has remained limited (Simonson, 2014). Salvinorin seems to sidestep this problem. “Salvinorin A and its semi-synthetic analogs”, says Simonson (2014), “have been shown to have potent KOPr agonist activity and may induce a unique response with similar anti-cocaine addiction effects as the classic KOPr agonists but with a different side effect profile”. Salvinorin A retains the anti-addictive properties of traditional kappa-opioid receptor agonists with remarkable reduction of side effects.

However, there are still many obstacles to be overcome. For instance, a major problem is Salvinorin A’s rapid metabolism in the human body. Because of the short length of activation, Salvinorin as such will probably not be a good candidate for clinical development. In an effort to re-engineer Salvinorin’s pharmacokinetics, researchers have sought to produce kappa-opioid receptor agonists based on the structure of Salvinorin A that do have the desired length of activity. “While work in this field is still in progress”, says Kivel (2014), “several analogs with improved pharmacokinetic profiles have been shown to have anti-addictive effects”. These new analogs will eventually provide the characteristics sought after by clinical researchers for treatment.

Given the reemergence of interest into psychedelics and their potential as therapeutic agents it is hardly surprising that Salvia divinorum would attract attention. Salvia manifests a powerful psychedelic experience which is grounded in a unique neurochemical process which seems to have anti-addictive potential. It is surely a substance worth exploring within the psychiatric and psychopharmacological disciplines in the future.


 
References
Butelman, E. R., Harris, T. J., & Kreek, M. J. (2004). The plant-derived hallucinogen, salvinorin A, produces κ-opioid agonist-like discriminative effects in rhesus monkeys. Psychopharmacology, 172(2), 220-224.
Carlezon, W. A., Béguin, C., DiNieri, J. A., Baumann, M. H., Richards, M. R., Todtenkopf, M. S., … & Cohen, B. M. (2006). Depressive-like effects of the κ-opioid receptor agonist salvinorin A on behavior and neurochemistry in rats. Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics, 316(1), 440-447.
Carlezon, W. A., Béguin, C., Knoll, A. T., & Cohen, B. M. (2009). Kappa-opioid ligands in the study and treatment of mood disorders. Pharmacology & therapeutics, 123(3), 334-343.
Crick, F. & Koch, C. (1990) Towards a neurobiological theory of consciousness. Seminars in the Neurosciences, 2, 263-275.
Fichna, J., Dicay, M., Lewellyn, K., Janecka, A., Zjawiony, J. K., MacNaughton, W. K., & Storr, M. A. (2012). Salvinorin A has antiinflammatory and antinociceptive effects in experimental models of colitis in mice mediated by KOR and CB1 receptors. Inflammatory bowel diseases, 18(6), 1137-1145.
Hanes, K. R. (2001). Antidepressant effects of the herb Salvia divinorum. Journal of Clinical Psychopharmacology, 21, 634-635.
Johnson, J. B. (1939). The Elements of Mazatec Witchcraft. Ethnological Studies, 9.
Kivell, B. M., Ewald, A. W., & Prisinzano, T. E. (2013). Salvinorin a analogs and other kappa-opioid receptor compounds as treatments for cocaine abuse. Advances in pharmacology (San Diego, Calif.), 69, 481-511.
Roth, B. L., Baner, K., Westkaemper, R., Siebert, D., Rice, K. C., Steinberg, S., … & Rothman, R. B. (2002). Salvinorin A: a potent naturally occurring nonnitrogenous κ opioid selective agonist. Proceedings of the National Academy of Sciences, 99(18), 11934-11939.
Siebert, D. J. (1994). Salvia divinorum and salvinorin A: new pharmacologic findings. Journal of ethnopharmacology, 43(1), 53-56.
Simonson, B., Morani, A. S., Ewald, A. W. M., Walker, L., Kumar, N., Simpson, D., … & Kivell, B. M. (2014). Pharmacology and anti‐addiction effects of the novel kappa opioid receptor agonist Mesyl Sal B, a potent and long‐acting analogue of salvinorin A. British journal of pharmacology.
Stiefel K, M., Merrifield A., Holcombe A. (2014). The claustrum’s proposed role in consciousness is supported by the effect and target localization of Salvia Divinorum. Frontiers in Integrative Neuroscience. 8(20). doi:10.3389/fnint.2014.00020
Tomasiewicz, H. C., Todtenkopf, M. S., Chartoff, E. H., Cohen, B. M., & Carlezon Jr, W. A. (2008). The kappa-opioid agonist U69, 593 blocks cocaine-induced enhancement of brain stimulation reward. Biological psychiatry, 64(11), 982-988.
Valdés, L. J. (1994). Salvia divinorum and the unique diterpene hallucinogen, Salvinorin (divinorin) A. Journal of psychoactive drugs, 26(3), 277-283.
Wang Z., Ma N., Riley J., Armstead WM., Liu R (2013). Autoregulation Preservation by Salvinorin A After Brain Hypoxia/Ischemia and Reperfusion in Piglet Model. Trans Periop & Pain Med. doi:10.4000/2330-4871.1000001
Wasson, R. G. (1962). A new Mexican psychotropic drug from the mint family. Botanical Museum Leaflets, Harvard University, 77-84.

interested in becoming a trained psychedelic-assisted therapist?

Indigenous Talk: Fulni-ô Culture & Jurema - Online Event - Dec 12th