Ibogaïne: ook bruikbaar tegen verslaving aan niet-opioïden?
Het is al langer bekend dat ibogaïne mogelijk kan helpen tegen verslaving. Maar tot op heden richtte men zich in onderzoek vooral op de bestrijding van verslaving aan opioïden, zoals heroïne en morfine. Een groep wetenschappers in Brazilië heeft nu aangetoond dat het middel mogelijk ook effectief is bij de behandeling van verslaving aan alcohol, cannabis en cocaïne, en misschien dus breder ingezet kan worden.
Verslavingen kunnen moeilijk te behandelen zijn. Conventionele therapieën zijn meestal langdurig en kostbaar. Tegenwoordig wordt steeds vaker geopperd om onderzoek te doen naar de potentie van psychedelica in de strijd tegen verslaving. Zo zijn er al diverse wetenschappelijke publicaties over de toepassing van LSD en psilocybine voor dit doeleinde verschenen [fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none”][1]. Ook Ibogaïne komt de laatste tijd meer in de belangstelling te staan. Dit is een alkaloïde dat voorkomt in de wortel(bast) van de West-Afrikaanse plant Tabernanthe iboga. Al sinds 1962 wordt dit psychedelicum toegepast in pogingen om verslaving te behandelen. Maar wetenschappelijk onderzoek hiernaar was niet eenvoudig omdat de stof in veel landen verboden is. In Brazilië staat ibogaïne echter niet op de lijst van verboden middelen, zodat daar ongehinderd met de stof geëxperimenteerd kan worden. Een groep onderzoekers van de Universiteit van São Paulo onder leiding van Eduardo Schenberg heeft de resultaten van een verslavingskliniek in Curitiba onder de loep genomen [2], waarbij binnen een psychotherapeutische behandeling zuiver ibogaïne-HCl werd toegediend aan verslaafden aan niet-opioïden zoals alcohol, cannabis en cocaïne (inclusief crack cocaïne). De onderzoekers stelden vast dat 61% van de behandelden vijf tot acht maanden later nog abstinent was, en dat bij geen van de patiënten blijvende nadelige neveneffecten werden geconstateerd. Vooral herhaalde sessies (twee à drie keer) met het middel bleken effectief.
Het gebruik van ibogaïne ter bestrijding van verslaving is echter niet helemaal zonder risico’s. Zo kunnen er ernstige hartritmestoornissen optreden, die in het verleden bij sommige patiënten tot de dood hebben geleid. Maar, zo stellen Schenberg et al., in al deze gevallen was het aannemelijk dat de patiënten al het zg. “lange-QT-syndroom” hadden, een hartaandoening die voor spontane en ernstige hartritmestoornissen zorgt. Bovendien, zo stellen de onderzoekers, was in veel van deze gevallen de ibogaïne van ongecontroleerde kwaliteit en was er geen professioneel toezicht. Ook het gebruik van drugs en medicijnen kort vóór het toedienen van ibogaïne kan nadelige gevolgen hebben. Om die reden wordt er in de kliniek waar dit onderzoek plaatsvond voor gezorgd dat patiënten al dertig dagen abstinent zijn alvorens de ibogaïne wordt toegediend. Zolang hier streng toezicht op is, en er professionele begeleiding plaatsvindt, kan ibogaïne volgens de onderzoekers waarschijnlijk effectief bij de behandeling van verslaving worden ingezet. De onderzoekers geven tegelijkertijd wel aan dat er nog nader onderzoek nodig is, o.a. naar de effecten van ibogaïne op het hart.
Verder dient te worden opgemerkt dat het onderzoek retrospectief was, gebaseerd op behandelresultaten uit het (nabije) verleden, en dat het al of niet abstinent zijn van de patiënten werd vastgesteld op grond van telefonische ondervraging in plaats van medische controle. Desalniettemin bieden de bevindingen van Schenberg et al. genoeg redenen voor verder onderzoek.
[1] Zie bijvoorbeeld Johnson et al. (2014) en Krebs & Johansen (2012)
[2] Schenberg et al. (2014)
Referenties
Schenberg, E. E., de Castro Comis, M. A., Rasmussen Chaves, B. & da Silveira, D. X. (2014). Treating drug dependence with the aid of ibogaine: A retrospective study. Journal of Psychopharmacology, 28(11), 993-1000. [Abstract]
Krebs, T. S. & Johansen, P. Ø. (2012). Lysergic acid diethylamide (LSD) for alcoholism: meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of Psychopharmacology, 26(11), 994-1002. [Abstract]
Johnson, M. W., Garcia-Romeu, A., Cosimano, M. P., & Griffiths, R. R. (2014). Pilot study of the 5-HT2AR agonist psilocybin in the treatment of tobacco addiction. Journal of Psychopharmacology, 28(11), 983-992. [Abstract][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]