Het onderzoeksteam van het Imperial College in London heeft het potentieel van psilocybine-ondersteunde therapie om behandelingsresistente depressie te verlichten in een nieuw onderzoek getest. Uit statistieken blijkt dat 20% van mensen met zware depressieklachten niet reageren op conventionele behandelwijzen zoals SSRI-medicatie of cognitieve gedragstherapie (Carhart-Harris et al., 2016).
Twaalf deelnemers (zes mannen en zes vrouwen), allen gediagnosticeerd met zware depressie, deden mee aan de studie. Ze kregen twee orale doses psilocybine – 10 mg en 25 mg – waarbij de eerste de veiligheidsdosis was en de tweede, die zeven dagen later werd toegediend, de behandeldosis. De deelnemers werden geselecteerd uit 70 kandidaten; een van de belangrijkste selectiecriteria was de afwezigheid van psychotische voorvallen bij de kandidaten zelf, en bij hun naaste familieleden.
Alle participanten, in de leeftijd 30 tot 60, hadden een lange geschiedenis van depressie, en behandelpogingen hadden steeds slechts minimale effecten. Sommigen van hen leden al ongeveer 30 jaar aan middelzware tot zware depressie. Voorgaande behandelpogingen bestonden zowel uit chemische als psychologische middelen: medicatie zoals serotonine of dopamine heropname-inhibitoren (SSRI, NDRI, SNRI, etc.) en therapieën als cognitieve gedrags-, groeps-, en gesprekstherapie.
De farmacologie van psilocybine verschilt van die van selectieve serotonine heropname-inhibitoren (SSRI’s), de meest gebruikte medicatie voor dit type depressie. SSRI’s voorkomen dat de reeds afgegeven serotonine – een van de neurotransmitters die betrokken zijn in emotieregulatie – weer wordt opgenomen door dezelfde neuronen die het produceerden, zodat het kan worden opgenomen door serotoninereceptoren. Anders dan SSRI’s lijkt psilocybine structureel gezien op serotonine, waardoor het hetzelfde effect heeft als een algehele stijging van het serotonineniveau.
Gedurende het onderzoek werd psychologische steun gegeven voor, tijdens en na de psilocybinesessies. Tijdens de sessies was er minimale bemoeienis met de ervaringen van de patiënten. Hen werden enkel vragen gesteld die noodzakelijk waren om de effecten van de psilocybine op hun fysieke en mentale welzijn te kunnen evalueren. De meest voorkomende bijwerkingen waren misselijkheid, hoofdpijn, angst en verwarring, en deze waren alle van voorbijgaande aard. Slechts één patiënt had last van tijdelijke paranoia, die na een uur wegtrok.
Het onderzoek liet zien dat de depressiesymptomen bij alle 12 de deelnemers enigszins waren afgenomen. De scores op het Quick Inventory of Depressive Symptoms (QIDS) gaven aan dat het depressieniveau was gedaald van 16-20 (zware depressie) naar 6-10 (milde depressie). Vijf vervolgbeoordelingen vonden plaats tussen een week en drie maanden na de behandeling. De maximale positieve resultaten werden twee weken na de behandeling gehaald. Acht deelnemers ervoeren een week na de behandeling een complete remissie van hun depressie en bij zeven van hen bleef een significante afname van depressie na drie maanden aanhouden. Één patiënt beleefde een toename in depressieve klachten gedurende de drie maanden na de behandeling.
Dit onderzoek was het eerste dat de werkzaamheid van psilocybine bij de behandeling van zware depressie verkende, en toonde het potentieel van psilocybine aan voor het doen afnemen van zware, behandelingsresistente depressie en de veiligheid van de stof bij toediening onder de juiste omstandigheden. Voorgaand onderzoek met psilocybine-ondersteunde therapie had reeds aangetoond dat het angst bij terminale kanker kan verlichten (Grob C.S. et al., 2011).
Nader onderzoek onder striktere condities (placebo-gecontroleerd en op grotere schaal) is nodig om het potentieel van psilocybine voor de behandeling van zware depressie te bevestigen. Als deze belofte kan worden waargemaakt, dan zou dat voor miljoenen mensen die worstelen met zware depressie een nieuwe kans kunnen betekenen.
Verwijzingen:
Carhart-Harris R.L., Bolstridge M., Rucker J., Day C.M.J., Erritzoe D., Kaelen M., Bloomfield M., Rickard J.A., Forbes B., Fielding A., Taylor D., Pilling S., Curran V.H., Nutt D.J. (2016) Psilocybin with psychological support for treatment-resistant depression: an open-label feasibility study. http://dx.doi.org/10.1016/S2215-0366(16)30065-7
Grob C.S., Danforth A.L., Chopra G.S., Hagerty M., McKay C.R., Halberstadt A.L. and Greer G.R. (2011) Pilot study of psilocybin treatment for anxiety in patients with advanced-stage cancer. Arch Gen Psychiatry, 68, pp. 71–78 http://dx.doi.org/10.1001/archgenpsychiatry.2010.116
